Otwórz oczy

Reżyser Alejandro Amenabar zainspirowany własnymi koszmarami jakie nawiedzały go podczas choroby napisał scenariusz do filmu Otwórz oczy. Produkcja szybko stała się jedną z ważniejszych w dorobku hiszpańskiego kina. Dzieło stanowi też pokłon w stronę filmów Pedro Almodovara, np. pokój głównego bohatera wygląda identycznie jak pokój Davida z Drżącego ciała.

Główny bohater Cesar to bogaty i przystojny podrywacz. Ma przyjaciela o imieniu Pelayo. Zazdrości kobieciarzowi powodzenia u płci przeciwnej. Sytuacja na krótko odwraca się, gdy na jedno z przyjęć w domu Cesara przyprowadza piękną Sofię. Uwodziciel oczarowany urodą kobiety postanawia ją zdobyć mimo, że jest towarzyszką jego najlepszego przyjaciela. Szybko zakochuje się w nieznajomej i spędza noc w jej mieszkaniu rozmawiając z nią. Rano, wychodząc z kamienicy Sofii zauważa samochód Nurii. Chorobliwie zazdrosna kochanka śledziła Cesara. Proponuje mu podwiezienie do domu i nie przyjmuje odmowy. Nie mogła znieść ignorancji byłego partnera i celowo uderza samochodem w drzewo. Cesar przeżywa ale w wypadku jego twarz zostaje potwornie oszpecona. Niegdyś pogodny i wesoły mężczyzna nie przypomina już dawnego podrywacza. Przygnębiony i beznadziejnie zakochany w Sofii traci wiarę w siebie. Wie, że już nie ma szans u niej. Podświadomie odczuwa, że uroda była głównym powodem jego powodzenia u kobiet. Pewnego wieczoru Pelayo i Sofia namawiają go na wspólne wyjście do baru. Widzi, że znajomi nie czują się dobrze w jego towarzystwie. Następnego dnia los się odmienia. Sofia wyznaje mu miłość, lekarze dzwonią z wiadomością, że odnaleźli sposób na przywrócenie jego twarzy dawnego kształtu. Cesar znów jest szczęśliwy ale zaczynają dziać się dziwne i przerażające rzeczy. Zamiast twarzy Sofii widzi twarz Nurii, a w lustrze nie dostrzega swego odbudowanego oblicza tylko to zniekształcone. Wykańcza to go psychicznie. Wkrótce trafia do więzienia za morderstwo swojej dziewczyny.

W filmie Otwórz oczy psychologia odgrywa największą rolę. Twórcy ukazują zachowanie człowieka w całkiem nowej, niewygodnej sytuacji. Cesar myśli, że teraz zdobycie kobiety, dobrej pracy czy pozycji w społeczeństwie jest poza jego zasięgiem przez jego szpetotę, co jest poniekąd uzasadnione. Nie rozumie też, że Pelayo i jego dziewczyna Sofia traktują go normalnie, tak samo jak przed wypadkiem. Usilnie próbują mu uświadomić, że nie straci przyjaciół z powodu jego wyglądu. Niechęć najbliższych osób jest tylko i wyłącznie urojeniem nieszczęśnika. Rzeczywiście kłopotliwa sytuacja niszczy psychicznie Cesara, równie efektownie jak potworne wizje w wyimaginowanym świecie. Film z powodzeniem oddaje okrutny i mroczny klimat snów jakie miewamy przy gorączce podczas przeziębienia lub grypy. Snów, które są przerażającymi projekcjami powracających złych wspomnień i swych obaw zapętlających się wciąż i wciąż.

Odtwórcami głównych ról są znani i zdolni hiszpańscy aktorzy m.in. Eduardo Noriega, Fele Martinez oraz jedna z ulubionych aktorek Almodovara czyli Penelope Cruz. Muzyka autorstwa samego reżysera i Mariano Morina podkreśla specyficzny charakter filmu.

Dzieło możemy interpretować na różne sposoby. Można pomyśleć, że film rozpoczyna dyskusję na temat naszej egzystencji. Czy to wszystko co nas otacza jest tylko snem i my o tym nie wiemy? Cesar o tym nie wiedział, więc skąd my mielibyśmy wiedzieć? Inaczej patrząc jest to film moralizatorski, mówiący o tym, abyśmy doceniali to co mamy, ponieważ możemy to wszystko szybko stracić, a innych powinniśmy traktować na równi ze sobą. Trzecia propozycja na interpretację: co by się nie działo nie warto się załamywać i niszczyć sobie psychiki. Wiele możliwości rozumienia produkcji Amenabara czyni ją filmem uniwersalnym, przeznaczonym dla większego grona widzów.

Otwórz oczy to film udany, wykonany na dużo wyższym poziomie niż akceptowalny. Zapada w pamięć i długo nie pozwala o sobie zapomnieć. Każdy, kto uważa się za fana dobrego kina powinien go zobaczyć, a na półce mieć własną kopię.